Pure Function trong Javascript – Định nghĩa, ưu điểm và cách sử dụng

Trong lĩnh vực lập trình Javascript, một khái niệm quan trọng và cơ bản mà mọi lập trình viên nên biết đến là “Pure Function” – Hàm tinh khiết. Pure Function không chỉ là một khái niệm trừu tượng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc viết mã dễ đọc, dễ bảo trì và kiểm thử hiệu quả. Điều gì làm cho một hàm trở thành “Pure Function”? Tại sao chúng ta nên ưu tiên sử dụng Pure Function trong dự án phát triển Javascript của mình? Trong bài viết này của Tuấn Anh UET, chúng ta sẽ đi vào chi tiết về Pure Function trong Javascript, đồng thời tìm hiểu về ưu điểm của chúng và cách sử dụng chúng một cách hiệu quả trong lập trình Javascript.

I. Ưu điểm của Pure Function

A. Dễ đọc, dễ hiểu và dễ duy trì

Pure Function trong Javascript thường chỉ phụ thuộc vào tham số đầu vào và không sử dụng các biến bên ngoài hoặc thay đổi giá trị của chúng. Do đó, mã nguồn của Pure Function có tính tường minh và dễ hiểu hơn, giúp cho việc đọc và hiểu mã trở nên đơn giản hơn.

Không có các side effects trong Pure Function, việc duy trì và cập nhật mã trở nên an toàn và dễ dàng hơn. Sự dễ dàng trong việc duy trì mã nguồn giúp giảm thiểu sự cố và lỗi trong quá trình phát triển và bảo trì ứng dụng.

B. Tiện lợi cho việc testing

Pure Function trong Javascript là các hàm độc lập, không phụ thuộc vào trạng thái của ứng dụng hoặc bất kỳ tác động bên ngoài nào. Điều này làm cho việc kiểm thử (testing) trở nên đơn giản và đáng tin cậy hơn.

Bằng cách truyền các giá trị đầu vào cụ thể, kết quả của Pure Function dễ dàng được dự đoán và so sánh với kết quả mong đợi. Điều này giúp giảm thiểu lỗi ẩn trong mã và tăng khả năng phát hiện và sửa lỗi một cách hiệu quả.

C. Dễ dàng tích hợp và tái sử dụng

Pure Function trong Javascript không phụ thuộc vào bất kỳ trạng thái nào bên ngoài, điều này làm cho chúng trở nên rất linh hoạt trong việc sử dụng lại trong các phạm vi khác nhau của ứng dụng.

Khả năng tái sử dụng cao giúp tiết kiệm thời gian và công sức viết mã, đồng thời giúp giảm sự phức tạp của mã nguồn.

Pure Function thường được coi là các khối xây dựng cơ bản, cung cấp các chức năng chung và có thể dễ dàng kết hợp để tạo thành các chức năng phức tạp hơn.

Có thể bạn quan tâm: NuxtJS – Sức mạnh phát triển ứng dụng web và tối ưu hóa SEO

II. Đặc điểm của Pure Function trong Javascript

A. Không ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoại tại (side effects)

• Một trong những đặc điểm quan trọng của Pure Function là không tạo ra bất kỳ side effects nào. Side effects là những thay đổi có thể xảy ra bên ngoài phạm vi của hàm, chẳng hạn như thay đổi giá trị biến toàn cục, ghi log, thay đổi trạng thái của đối tượng ngoài hàm, gọi API ngoài hoặc thao tác với tệp tin.
• Pure Function chỉ phụ thuộc vào tham số đầu vào và trả về kết quả dựa trên các tham số này, do đó không tạo ra bất kỳ tác động bên ngoài dựa vào trạng thái của hàm.

B. Không thay đổi giá trị của biến động (immutable data)

• Pure Function trong Javascript không thay đổi giá trị của bất kỳ biến động nào (immutable data). Điều này có nghĩa là các biến được truyền vào hàm sẽ không bị thay đổi sau khi hàm được gọi.
• Việc duy trì tính không thay đổi của dữ liệu giúp đảm bảo tính dự đoán và đáng tin cậy của hàm, giúp tránh những thay đổi không mong muốn và khó theo dõi trong mã.

C. Luôn trả về kết quả dựa trên các tham số đầu vào

• Pure Function trong Javascript luôn luôn đảm bảo trả về kết quả dựa trên các tham số đầu vào. Điều này có nghĩa là với cùng một bộ tham số, hàm sẽ luôn trả về cùng một kết quả.
• Tính không đổi này giúp định nghĩa rõ ràng và dễ hiểu cho hàm, giúp giảm thiểu các lỗi logic và cải thiện tính dễ bảo trì của mã.

III. Cách viết Pure Function trong Javascript

Pure Function là một khái niệm quan trọng trong lập trình Javascript, giúp tạo ra mã nguồn dễ đọc, dễ bảo trì và dễ kiểm thử. Dưới đây là một số nguyên tắc và cách viết Pure Function trong Javascript:

A. Để ý đến các tham số truyền vào

• Hãy chắc chắn rằng tất cả các tham số đầu vào của hàm được truyền qua giá trị và không phải là tham chiếu. Sử dụng giá trị thay vì tham chiếu sẽ giúp tránh những thay đổi không mong muốn đối với các biến bên ngoài.
• Xác định rõ ràng số lượng và loại các tham số đầu vào cần thiết cho hàm. Điều này giúp hàm trở nên dễ đoán và dễ hiểu.

B. Tránh thay đổi giá trị của tham số

• Trong thân hàm, không thay đổi giá trị của bất kỳ tham số nào. Sử dụng các giá trị truyền vào để tính toán và trả về kết quả mới, thay vì thay đổi giá trị của chúng.
• Nếu cần sử dụng các biến có thể thay đổi, hãy tạo ra bản sao của chúng trong hàm để không ảnh hưởng đến biến gốc.

C. Tránh các side effects

• Tránh việc ghi log, gọi API, thao tác với tệp tin, hoặc thực hiện bất kỳ tác động bên ngoài nào trong hàm. Điều này giúp đảm bảo rằng hàm không ảnh hưởng đến trạng thái toàn cục và không tạo ra những thay đổi không mong muốn trong ứng dụng.
• Hãy tập trung vào việc tính toán kết quả và trả về nó, để hàm chỉ đảm nhiệm một nhiệm vụ duy nhất và dễ dàng theo dõi.

Ví dụ về một Pure Function trong Javascript:

Tuân thủ những nguyên tắc trên sẽ giúp bạn viết Pure Function hiệu quả trong Javascript, tăng tính tin cậy và sự dễ sử dụng của mã nguồn của bạn.

Lời kết

Như vậy, Pure Function là một khái niệm quan trọng không chỉ trong Javascript mà còn trong nhiều ngôn ngữ lập trình khác. Đặc tính “tinh khiết” của chúng giúp tăng tính tin cậy và khả năng kiểm thử của mã nguồn, đồng thời giúp tối ưu hóa quá trình phát triển và duy trì dự án. Khi bạn sử dụng Pure Function trong Javascript một cách hiệu quả, bạn sẽ dễ dàng tăng cường hiệu suất của ứng dụng và tránh được nhiều lỗi không mong muốn.

Hãy dành thời gian để học và áp dụng Pure Function trong Javascript vào các dự án của mình. Dù bạn là một lập trình viên mới bắt đầu hay đã có kinh nghiệm, sự hiểu biết và ứng dụng chính xác về Pure Function sẽ nâng cao khả năng lập trình của bạn lên một tầm cao mới. Hy vọng rằng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về Pure Function trong Javascript và cách áp dụng chúng một cách thành công trong công việc của mình. Chúc bạn thành công trong việc viết mã nguồn Javascript tinh khiết và hiệu quả!